وب سایت نواندیشی به ویب سایت خبری تحلیلی نواندیشی خوش آمدید
متفکر فقید نصر حامد ابو زید واژه “سنت “رادر مقابل واژه باز سازی ،قرار داده است ، یا در تضاد با آن چه نظراز معنا ، مفهوم عملی ، فکری ، سیاسی و اجتماعی به حساب آورده است.پس باز سازی به معنای احیای زندگی اعراب ازهر نظرمورد توجه آنها در گذشته بوده است، در این نگاه نتیجه نهایی باز سازی برأساس رنسانس استوار شد ه بود تا آن درتمامی زندگی اعراب جاری گردد .ولی واژه ” سنت “تنها به معنای بازتولید گذشته است ، بدون پذیرش ایده های نو، این موضوع را نصر حامد ابو زید در کتاب ، “باز سازی “، ممنوعیت و”تاویل” اینگونه توضیح می دهد ،
اکنون این روند باعث شده تا یک وضعیت رکود بر”افق زندگی عمومی درجوامع ما حاکم می گردد. و سرنوشت نهایی رنسانس عرب چه ،در سیاست یا اقتصاد ،یا آموزش پروش و … همراه با رکودطولانی گردید تا اینکه آن به سوی مرگ ره سپار شد.یاد آوری این نکته لازم است که در آن بهره “باز سازی” یکی از واژگان کلیدی در اندیشه عرب به حساب می یامد، البته این نگاه در گذشته در نیمه نخست قرن بیستم حاکم بود،از سوی دیگر در آن دوره ده‌ها کتاب و مقاله در این مورد به رشته تحریر آمد.البته هدف وچشم انداز تمامی این پروژه ها پیشرفت بود ودراین مسیرسخنها ی بسیار گفته اند، ولی همه آن کوششها با شکست روبرو گردید و از کار افتاد، ویا اثربخشی آن بسیاراندک .(موانع بسیاری وجود داشت تا همین امر باعث گردید ،م) با این حال ، درروند، بازسازی خود نیزاز محتوای خالی گردید، وجنبش باز سازی اندیشه عرب ورشکسته و تمام پروژه هایی که هدفش پیشرفت بود ولی با شکست روبرو شود ، ، یا اثربخشی آن بسیار ناچیز ، به طوری که مرحوم متفکر ابو زید گفت: آن از جنبه های حیاتی و جزئی در اینجا ویا آنجا از جمله در هنر ادبیات ظاهر شد همین موضوع شمارا غافل گیر نکند،برای اینکه آن تنها در مناطق بزرگی که تاریکی بر آن مسلط بود وبه صورت لکه های از نور دیده شد نه بیشتر.در ادامه روی کرد نوسازی به شعرهم باعث گسترش روحیه تازه در زندگی عربها ایجاد نکرد،
لذا هیچ باز سازی فکری دیگری نتوانست اعراب را ازاین عقب ماندگی راهای بخشد، ،از جانب دیگر نه نوشتن رمان ، یا تئاتر ویا ساختن برخی از کارخانه های صنعتی و حتا سوار شدن به اتومبیل ، همه این تلاشها نتوانست ذهن قبیله وعشیرای و خانواده گرای را از ذهن عرب بیرون بکشد ،از جمله نه استفاده از رسانه های اجتماعی و نه بهره برداری از کامپیوتر و اینترنت ، ما را قادر نساخت تادر سنت ها لرزش ایجاد نمایم ومانعه های که جلوی پای آموزش دختران را گرفته بود از جلوی پای آنها برداریم، یا آنها را در انتخاب مسیر زندگی آزاد بگذاریم و شریک نمایم ، در چنین وضعیتی تصویری از بدبختی و بدبینی شدید در آنها به وجود آمد،.پس دلیل همه این ناکامیها در چیست؟ و چرا فکر چنین پرسشی مطرح می گردد؟ چرا آنها پیش رفت کردند ؟ و چرا ما عقب ماندیم؟اکنون نکته قابل توجه این است که مردمان عرب در دهه دوم قرن کنونی ما ،خیابان ها را پر کرده اند، دیگربار آن شعار کهنه را مطرح ننمودند ، یعنی آنها شعار بازسازی را به کناری نهادند، چون به جای آن جایگزین دیگری برگذیدند و آن را کلید همه مشکلات یافتند تا توسط آن ما راازشر مصیبت هایی که بر دوش ما سنگینی می کند ، رها شویم.در ضمن اعراب از مسئله نوسازی عبورکرده اند، تا لحظه دیگری راآغاز کنند: در این روند واژه ” تغییر” را یافتند.از آنجا که تولد واژه” تغییر”در میان حاکمان ، خشم ، عصبانیت و وحشت ایجاد می کند، ولی از سوی دیگر این واژه درمیان میلیون ها انسان در جهان عرب ما ،آرزو و امید را به ارمغان می آورد،به همین جهت واژه “تغییر”برای حاکمان به یکی از خطرناک ترین واژگان تبدیل شده است از سوی دیگر برای مردم درخیابان ها،میادین و پل ها ی عربی یاد آورآرزوها وامیدها شده است (پس پل ها به مراکز ثبات قیام ها تبدیل شدند) 
در ده سال آخر قرن بیست و یکم، از آنجا که مردم دیگر نمی خواهند آداب ورسوم و سنت ها را تغییر دهند ونه لباس های بادیه نشین رابا لباس های غربی جایگزین کنند ،ونه شترها را با ماشین جابه جا نمایند ونه گاورابا کلاه.لذاعلت عقب ماندگی عربها نه درکلاه قرمزی، نه درشتر،نه در لباس سنتی،ونه درسنن عروسی است،بلکه مشکل دردرون خود سیستم سیاسی نهفته که ذهن لباس سنتی وکلاه قرمزی و منطق شترپروری را درزندگی آنها پرورش می دهد پس مشکل درنظام سیاسی است که باید تغیرنماید.
منبع العربی الجدید ۱۳ دیسمبر ۲۰۱۹
