وب سایت نواندیشی به ویب سایت خبری تحلیلی نواندیشی خوش آمدید
سال ها قبل که دانشگاه میرفتم دو ماهِ رخصتی های تابستانی را همراه با بیست و پنج یا سی تن از محصلین دیگر در کارخانه جنگلک کابل به اصطلاح مزدورکاری میکردیم. درهمان بخش همرای ما حدود صد وپنجاه و یا دو صد نفر مزدور کار، گلکار و نجار هم به صورت دایمی کار میکردند که سن شان بین شانزده تا شصت و پنج و یا هفتاد سال میرسید که چهره های خشک واستخوانی شان آنها را ده سال پیر ترنشان میداد.
بعد ازچند روز کار متوجه شدیم که در مقابل پولی که برای غذا پرداخت میشد، غذای که برای ما داده میشد نه تنها کیفت بسیار بد داشت که از نظر کمیت هم کافی نبود،برای همه به اندازه ضرورت اش نمی رسید،حتی بعضی ازکارگران ناگزیریک تکه نان خشک هم از خانه با خود میاوردند که بعد ازخوردن غذا وخواندن نمازهمرای چای میخوردند.بالاخره تصمیم گرفتیم که این وضعیت را باید تغییربدهیم.ازهمه کارگران خواستیم تا ازکاردست بکشند،خوشبختانه بعدازیک روزمسوولین همرای ما صحبت کردند وتصمیم براین شد که ازمیان ما یک نفرنماینده هرروزباهیئت خریداری باید حاضرباشد.ماهم ازمیان خود کسی راکه ازهمه ی ما صادق تروبااعتماد تر بود انتخاب کردیم.خوشبختانه از فردای آن روز هم کیفت غذا بهتر شد هم کمیت آن.متاسفانه این وضعیت فقط یک هفته دوام کرد، بعد یک هفته آهسته آهسته همه چیز به حالت قبلی برگشت.
اشتباه همه ما در این بود که ما صداقت و اعتماد را بر سیستم ترجیح داده بودیم. مثلا بجای انتخاب یک فرد صادق و با اعتماد اگر سیستمی را بوجود می آوردیم که بعد از هر چند روز این نماینده تبدیل میشد و فرد دیگری جایش را می گرفت شاید امکان فساد و یا خریده شدن نماینده ها کمتر میشد.همانگونه که آب هر قدر پاک و زلال هم باشد اگر مدت زیادی در جایی بدون حرکت ایستاده بماند گندیده و فاسد میشود، ماندن افراد در پست های دولتی هم به مدت طولانی زمینه فساد را زیاد میسازد.دستگاه بوروکراسی افغانستان متاسفانه به لوایاتان و یا هیولای بزرگی تبدیل شده است 
که از از فرق سر تا پنجه ی پا غرق در فساد است و هر آدم صادق و با اعتماد که داخل شکم این هیولا شود بعد از مدتی یا اور هضم میکند و جز از سیستم میشود، یا اگر قابل هضم شدن نبود دوباره او را استفراغ میکند و یا هم به مواد زائده تبدیل اش دو باره به بیرون پرتاب اش میکند.متاسفانه در افغانستان ما بیشتر دنبال افراد صادق و با اعتماد هستیم تا سیستم های خوب که جلو فساد را بگیرد.
