د نواندیشی دخبر او نظر میز : _____________________________________________________________________________________________________________________________ په عمومی ډول ګاونډی هېوادونه سیاسی جغرافیایی اقتصادی فرهنګی او داسې نورې ستونځې لری چې کله کله د ګاونډیانو ترمنځ د اړیکو نورمال ساتل اسانه کار هم نه وی. دغه ستونځې په ټولیزه توګه د دریمې نړۍ د بیوزله هیوادونو ترمنځ رامنځته کیږې او تر شخړو پورې رسیږی.شک نشته چې افغانستان له پاکستان سره د ډیورنډ په فرضی کرښې ستونځه لری چې کله د ځینو خوځښتونو او کله د چارواکو د څرګندونو له مخې د تشنج کچه لوړیږی او د دواړو هېوادونو ترمنځ د لفظی جنګ او د اړیکو د لا ترینګلتیا لامل ګرزى. دا کرښه د دواړو غاړو ته د میشتو ولسونو په سینه راښکل شوې، خو د خبرو اترو له لارې د حل وړ ده. د افغانانو لپاره یقیناً دا مسئله دومره اهمیت لری چې هیڅ افغانی حکومت او هیڅ چارواکى نشی کولاى ددغې شخړې د حل پریکړه وکړی.د هندوستان او پاکستان ترمنځ د کشمیر ستونځه له کم توم توپیر سره همدغه شان شخړه ده. بیشتر بخوانید »
بایگانی نویسنده: هیأت تحریر
علی شریعتی و مواجههی با هستی!
مسز اندیشه وپــژوهــش نواندیشی : ___________________________________________________________________________________________________________________________ علی شریعتی یکی از مهم ترین نظریه پردازان چپ و رادیکال مذهبی در قرن اخیر می باشد. با این گزاره موافق، منتقد و یا مخالف او باشیم از اهمیت چندانی برخوردار نیست آنچه مهم است این که هیچ کس در تحلیل تاریخ متاخر جامعه ما او را نمی تواند نادیده بگیرد و به تحلیل و تشریح نقش او نپردازد. علی شریعتی تنها نظریه پرداز و مروج چپ مذهبی در ایران نیست اما عده زیادی او را مروج این پارادایم فکری می شناسند. از همین منظر به دوستدارانش بایستی تاکید نمود در این میراث گذار، متوقف نشوند و گامی فراپیش نهند و با سفرهایی در این نحله، به بررسی تحلیلی انتقادی، نه برخورد شیفته وار و مقلدانه، به عرصه ها و آموزه های جدید وارد شوند. بحث انتولوژی یا هستی شناسی یکی از زیربناهای طرح هندسی فکری اوست که نباید در این راستا از نقد و حتی نفی برخی آرای پیشین او هراسی داشت. بیشتر بخوانید »
مهمند کټوازی اودخوست په صبریوکی دلوی ناورین مخ نیوۍ !
د نواندیشی د خبر اونظر میز : ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ که څه هم ونه ویل شول چی له چا څخه او څنګه یی ۴۴ له مرمیو ډکی جعبی چی دخوست دوالی محترم تورن جنرال مهمند خان کټوازی په قول ترلاسه کړی خو یوه ناڅاپه د خوست والی تورن جنرال مهمند خان کټوازی د تلویزیون پر پرده راښکاره شو او په خوست ولایت کی د فتو حاتو او لاس ته راوړنو په ترځ کی د هغو مرمیو قطار ښکاره کړ چی ګنی خوست ملی امنیت ریاست منسوبینو زرګونه د دهشکې مرمۍ نیولی دی....دخوست والی مهمند خان کټوازی صاب ونه ویل چی دا مرمی دکوم خدای ناترسه په وسیله را انتقال کیدی ؟ او هغه اوس چیرته دی ؟ اوکه نه داهم دنورو دنورولکه د خوست دهوائی ډګر او غلام خان بندرد ډرامو او نندارو په څیر یوه امنیتی ډرامه او ننداره ده . بیشتر بخوانید »
حکایتی ازیک اسارت،وکابــــل شهرآدمهای بیپناه وبـــیبرق!
مــیزاندیشه وپــژوهــش نواندیشی : ___________________________________________________________________________________________________________________________ در بند طالبان افتادم چند روز پیش. مدتی است که آزاد شدهام. در راه بامیان جایی اطراف درهی غوربند از کوه پایین شدهبودند و من را - که مدرکی همراهم نبود و از لهجهام شک بردند که شاید افغان نباشم - از موتر تا کردند و به کوه و از آنجا به قریهی دورتری در ولایت پروان بردند که چند ساعت با جادهی اصلی فاصله داشت. جزئیات آنچه در آن چهل و هشت ساعت گذشت را وقتی دیگر مینویسم؛ اما موقع مرگم نرسیدهبود و هستی سرنوشت دیگری برایم میخواست. اینها بخشی از مشاهدههای این تجربهی عمیقاً ناخوشایند است.قصهی اصلیِ این روزهای جنگجویانِ طالب سقوط ولسوالیهاست و هیچ ارادهای برای صلح ندارند. تفنگ بهیکدست و تلفن بهدستِدیگر پیگیر خبرهای جنگ بودند که از ماه رمضان به این سو چند ولسوالی سقوط کردهاند بیشتر بخوانید »
موږهم خیرات غواړو هم تشریفات!
دنواندیشی د خبر اونظر میز : ____________________________________________________________________________________________________________________________ نن مو د جګړې د اړتیا او دوام په دوکتورین خبروم. هغه دا چې جګړه کله هم په خپل ذات کې سپیڅلی نه وی. د جګړو سپیڅلتیا له جګړې وروسته د عدالت د تأمین او امن د قیام لپاره وی. بله دا چې اساسی موخې د خبرو له لارې د ترلاسه کولو لپاره وخت وپیرل شی . کله کله مټکور اړخ ترهغو د سولی خبرو ته تیارى نه ښئی تر څو چې د جګړې په ډګر کې سولې ته مجبور نشی.کله هم چې مخالف اړخ خبرو ته تیار شی، په همهغه مهال جګړه د توجیه کولو له مدار څخه وزی او د مشروعیت استدلال له لاسه ورکوی. خبرې پیلیږی، د غوښتنو نوملړ د دواړو غاړو لخوا وړاندې کیږی، د څه واخله څه ورکړه فارمولې پربنسټ د دواړو متخاصمو ډلو ترمنځ معامله کیږی او جګړه پاى ته رسیږی. که احیاناً دواړه متخاصمې ډلې ژور اختلافات ولری او هوکړې ته د رسیدو لپاره انعطاف نه منی، نو په اسلامی، افغانى او نړیوالو قوانینو کې د حل نورې لارې شتون لری بیشتر بخوانید »
تاریخ علم و شبهتاریخ علم !
میز اندیشه و تحلیل نواندیشی : _____________________________________________________________________________________________________________________________ به سلسله اقداماتی که در حوزه روشنگری داشته ایم اینک گفتگوی محمد رضا واعظ شهرستانی یکتن از فرهیخته گان نامور ایرانی مقیم المان با محترم دکتور امیر محمد گمینی جامعه شناس نامور در مورد علم وتاریخ شبه علم انجام داده است که بخشی از آن چنین آغاز میشود ....در حالی که معمولا برای همۀ ما این تصور کلی وجود دارد که علم در زندگی از اهمیت بهسزایی برخوردار است و امری که علمیست دارای اعتبار است، به هنگام مواجه با دانشجویان و حتی همصحبتی با افراد تحصیلکرده در مقاطع بالای دانشگاهی، متوجه این نکته شدم که بسیاری از افراد، تفاوت بین علم و شبهعلم و روش علمی و غیرعلمی را درست نمیدانند. با یک جستجوی ساده در اینترنت درباره شبهعلم متوجه میشویم که به باورهایی شبهعلم گفته میشود که ادعای علمی بودن دارند، ولی در واقع مطابق روش و نگرش علمی نیستند؛ یعنی وقتی به بوته آزمایش گذاشته میشوند، اولا آزمونپذیر نیستند(به تعبیر پوپر ابطالپذیر نیستند) و ثانیا در شرایط زمانی و مکانی مختلف، تکرارپذیر نیستند... بیشتر بخوانید »
عیاری که به عیاران شهیدپیوست!
میز اندیشه و خبر نواندیشی : ____________________________________________________________________________________________________________________________ عصر تنگ است و آفتاب نزدیک به غروب ! درنخستین لحظات این غروب خبر رسید که نصیر عبدالرحمن عیاری از تاریخ عیاران به دستان دشمن کوردل اش در یکی از شب های تاریک آنگاه که تازه به خواب رفته بود آماج گلوله های دشمنان انسان گردید وبا قافله ای از عیاران ومجاهدان پیوست زنده یاد نصیر عبدالرحمن با روحی حساس و لطیفی که داشت در شرائط خاص تاریخی به صحنه آمد که جامعه اش دچار سیه روزیها و ناگواریهای فروانی بود و از خارج دستخوش دیو استعمار سرخ و سوسیال امپریالیزم و درداخل نیز دچار استبداد فاشیستی حزب نامیمون خلق وپرچم که وابسته به استعمار سرخ بودند بصورت بسیار ظالمانه همصدای بینوایان گردید ....سرپرست و همه اندر کاران تربیون نواندیشی این منبر عدالت و آزادی خواهی قتل این شهید عزیز راقویأ محکوم میکنیم برای آن شهید راه آزادی بهشت برئن و برای بازمانده گان و ارادتمندان اش منجمله برادرعزیزوی جناب دکتر جمیل الرحمن کامگار صبر جمیل آرزو میکنیم بیشتر بخوانید »
میرصاحب جوړول خو ویې غځول!
د نواندیشی د تحلیل او خبرمیز: ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ هیواد مو سخت رنځور ده او اوسنی معالجین یې د درملنې توان او وړتیا نلری. ډاکټران په کورونو کې کینول شوی او د کمپیوټر ساینس فارغین د انسانانو جراحی عملیات کوی نو کیسه د میر صاحب ډاکټری ته رسیدلې ده. خبرې ټول د هیواد د جوړولو کوی خو د ولسی بسیج په نوم د وسلو ویش او د اوباشانو وسلوال کول به دغه هېواد د جوړولو پرځاى وغځوی.په ولسوالیو باندې نن یو اړخ د سر لخوا برید وکړی. هغه یې ساه پښو ته راورسوی او بل لورئ سبا د پښو لخوا ورباندی برید وکړی ساه یې سر ته ورسوی. دغو دواړو اړخونو په ولسوالیانو کې ساه پورې هورې کړی ده.......په جنګی برخه کې د برلاسی له امله اړینه خو داوه چې طالبانو رغنده د عمل او منلو وړ مشخص وړاندیزونه کړی واى او ملت ته یې ډاډ ورکړى واى چې هغوى د نظام ړنکون نه غواړی، خو کیداى شی د طالبانو په وړاندې د جنګی ملیشو جوړولو په نوم د نظام د نړولو توطئه شتون ولری چې زیانونه به حکومت طالبان او دغه بیچاره ولس وینی خو ګټه به یې پردی وړی. بیشتر بخوانید »
سراش از ما مال اش ازتو !
میز خبر و تحلیل نواندیشی : ____________________________________________________________________________________________________________________________ این اولین بار نیست و آخرین بارهم نخواهد بود که تورن جنرال سید امیرشاه سادات که گفته میشود در پست ریاست امنیت ملی سمنگان و یکی از مأموران بلندپایه حوزه امنیتی دولت جمهوری اسلامی افغانستان ایفای وظیفه میکند در محضر جمعی از نیروهای مردمی ولایت سمنگان که علیه طالبان بسیج شده بودند گفت:به منسوبین امنیت ملی ، پولیس و اردو این رسمأ دستور است که هیچ طالبی را کس زنده برای ما نه بیاورد که ما در زندان مهمان کار نداریم ! بکُش ، سلاح اش از تو موتر سایکل اش از تو حریت وآزادی اش مال تاریخ افغانستان !این سخنان در حالی بیان میگردد که طیاره هیأت حامل پیام صلح خواهی بریاست اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان و دکتر عبدالله عبدالله در میدان هوائی واشنگتن نشست نموده است و قرار است راه حل های رسیدن به صلح با طالبان را با مقامات امریکایی بویژه جوبایدن رئیس جمهور ایالات متحده امریکا در میان گذارند . بیشتر بخوانید »
قضاء وچگونگی آفرینش عدالت ۹
میز اندیشه و خبر نواندیشی : ____________________________________________________________________________________________________________________________ همانطوریکه در قسمتهای گذشته ملاحظه فرمودید، قوهٔ قضائیهٔ أفغانستان علی الرغم تسجیل استقلال خویش درمتون قوانین بطوراکثر تحت شرایط اختناق وسلطه های زورمندانۀ بعضی از رژیم های صاحب اقتدار بطورعلنی ویا هم بگونهٔ مکتوم حیات قضائی خود را زیرابرهای سنگین سیاه درقید وبندهای مرئی وغیرمرئی به سر برده است. درزمان سلطهٔ برخی ازرژیم های سیاسی که با قراردادن نام دموکراسی درسرلوحهٔ حکومت داری خود ها تفکیک قوای ثلاثه را درسیستم کاروسیاست خود ها پذیرفته وآنرا به رسمیت شناخته اند که قضا نیز به صفت قوۀ مستقل درجنب دوقوۀ دیگر یعنی قوۀ اجرائیه وتقنینیه شامل آن بوده ولی شرایط استفاده ازین آزادی هیچگاهی به معنی واقعی آن برایش میسرنبوده است. بیشتر بخوانید »