وب سایت نواندیشی به ویب سایت خبری تحلیلی نواندیشی خوش آمدید
دیدگاه نواندیشی : معنأ و مفهوم “معجزه ” به مثابه یک واقیعت تاریخی و درعین حال فلسفی در جوامع انسانی آنگاه رائیج گردیده است که وقتی انبیأ اوالعزم درراه دعوت و ارائیه مفردات فطرت هستی وکائینات به عنوان نقشه راه زندگی بشر(دین ) با مقاؤمت برخی معاندان مواجه می گردیدند ومی گفتند که این عمل با عقل زمان انطباق ندارد و بدورازواقیعت های عینی روزگار است وازانبیأ (ع) طلب حقانیت می شدند و انبیأ کرام نیز برای اثبات حقانیت اش به خدا متوصل شده و طلب معجزه می نمودند که به دستور خالق کائینات آن حوادث را که قبل از زمان و مکان به ارتبا ط دعوت انبیأ و پیامبران الهی بؤقوع پیوسته بود و یاهم می پیوست در زمان زندگی انبیأ(ع) در میان مردم به نمائیش گذشته می شد . البته باید گفت که هر حادثه ای که در بطن هستی و کائینات برخلاف مقتضای قوانین و فورمول بندی های “عقل آن زمانی” صورت می گرفت و بشر بصورت لازم فهم که از قوانین تکامل هستی وحیات بشربرخاسته باشند به آن حد نرسیده بود آنرا معجزه می نامیدند یعنی لزومأ بشرازلحاظ سیرتکاملی اش در هستی و کائینات ظرفیت شاخت حوادثی را که به فرمان الهی برای یک هدف خاصی بؤقع می پیوست نداشت . اینجاست که میتوان گفت بسیاری از حوادثی که در قدیم و در یک مرحله خاص زندگی تکاملی انسان به نام معجزه خوانده می شدند در عصر حاضر با پیشرفت تکنولوژی و کشف اسرار هستی نه میتوان آنرا با ماهیت معجزه بیان کرد بلــــکه همین واقیعــت یعنی ” معجزه” را که انسان عصر گذشته از شناخت آن عاجزبود و طبعأ با قوانین علمی آن زمان انطباق نداشت امروز و با تکامل بشر و هستی به یک واقیعت علمی و کشف شده بیان می گردد . البته بحث شناخت معجزه را که بحث عمیقأ فلسفی میباشد نه میتوان برای شناخت آن به چند کتاب و مقاله ای بسنده کرد با آنهم یکی از همکاران ارجمند نواندیشی جناب میا عبدالصبور یادداشت کوتاهی را بنام معجزه یعنی چه ؟ نگاشته است که با تشکر از ایشان آنرا با شما عزیزان نیز در میان می گذرانیم
هر انسان باسواد و بیسواد معنی اصطلاحی معجزه را ميداند، کتاب های بیشمار دینی، ادبی و فلسفی را مطالعه کردم و بارها به واژه “معجزه و اعجاز” مواجه شدم صادقانه بگویم که معنی لغوی و ریشه واژه معجزه را نمی‌دانستم، اگر چه به تعریف معجزه آشنایی داشتم تا بلاخره سری به کتابخانه گوگل زدم و دریافتم که کلمه معجزه از ریشه “عجز یا ناتوانی” گرفته شده، همینطور “اعجاز” هم از عجز یا ناتوانی گرفته شده «معجزه» چيست و چه ويژگي هائي دارد؟ معجزه که معادل آن در زبان انگلیسی miracle است در عرف عام بر حوادث شگفت آور, غیر عادى و فراطبیعى اطلاق مى شود. «معجزه» به كار خارق العاده اى گفته مي شود كه از حدود توانايى نوع بشر خارج است و هيچ كسي نمي تواند همانند آن را بياورد و همراه با دعوى پيامبرى و تحدّي (يعني دعوت به مبارزه و مقابله) هم باشد. معجزه در اصطلاح متکلمان اجمالاً بر رویدادى اطلاق مى شود که در آن عامل الوهى در روند منظم و عادى طبیعت مداخله کرده و آن را به منظور آشکارساختن حقیقتى دینى ازمسیر طبیعى اش خارج مى کند. اما سؤال این جاست که یک واقعه غیر عادى دقیقاً باید واجد چه ویژگى هایى باشد تا فعل مستقیم خداوند به شمار آید, معنا و دلالت دینى پیدا کند و اززمره وقایع معجزه آمیزشمرده شود؟ درباره اينكه «معجزه» چيست؟ 
بايد گفت: «معجزه» عبارت از كار خارق العاده اى است كه بايد سه نكته زير در آن جمع باشد: 1. بايد به كلى خارج از حدود توانايى نوعِ بشر باشد و هيچ كس حتى نوابغ جهان نتوانند با نيروى انسانى همانند آن را بياورند. 2. بايد توأم با دعوى پيامبرى باشد؛ يعنى آورنده آن به عنوان يك سند زنده براى صدق گفتار خود در دعوى رسالت از طرف خدا آن را انجام دهد. 3. بايد توأم با تحدّي (دعوت به مبارزه و مقابله) باشد؛ يعنى از تمام انسان ها دعوت كند كه اگر مى توانند مانند آن را بياورند. بنابراين اگر يكى از شرايط سه گانه فوق در آن نباشد معجزه ناميده نمى شود. از اينجا تفاوت معجزه با كارهاى نوابغ جهان و اكتشافات حيرت انگيز علمى به طور مختصر روشن مى شود؛ زيرا گرچه كارهاى نوابغ و اكتشافات عجيب علمى در نوعِ خود نادر و كم نظير است؛ ولى از توانايى نوعِ انسان بيرون نيست؛ زيرا اين امكان وجود دارد كه نابغه ديگرى نظير آن را انجام دهد. امّا بايد معجزات در وضع و شرايطى باشد كه حتى يك بشر بى ارتباط با جهان ماوراء طبيعت “هر قدر هم فوق العاده و نابغه باشد” نتواند مانند آن را انجام دهد. اين مطلب را مى توان در ضمن مثالى اين گونه روشن ساخت كه: اگر كودك 6 يا 8 ساله اى مانند يك سخنران ورزيده و ماهر با عبارات سليس و روان و دلنشين صحبت كند اين يك نبوغ فوق العاده است؛ اما از حدود توانايى نوع بشر بيرون نيست؛ زيرا ممكن است كودك ديگرى پيدا شود كه به همين زيبايى و مهارت سخن بگويد، به همين دليل نمى توان نام آن را معجزه گذاشت؛ولى اگر يك نوزاد دو روزه اين چنين سخن بگويد قطعاً او يك نابغه نيست؛ زيرا اين عمل از حدّ نبوغ هم خارج است و مُسلّماً چنين نوزادي به جهانى غير از اين جهانِ طبيعت، علل و معلول عادى آن ارتباط خاصى پيدا كرده است، چنين عملى در صورتى كه با شرايط ديگرى همراه باشد معجزه ناميده مى شود و منظور ما از معجزه يعنى كارى كه از قدرت بزرگ ترين نوابغ جهان نيز بيرون باشد. مثال ديگر: ممكن است دانشمندى بتواند با وسائل علمى، درخت خرمايى را كه بايد در مدت 7 سال به ثمر برسد، در مدت يك سال به ثمر برساند، مسلماً چنين دانشمند گياه شناسى به يك كشف بزرگ و كم نظير علمى نايل شده؛ ولى اين عمل را ممكن است دانشمند نابغه ديگرى در همين مورد يا مورد مشابه آن انجام دهد. حال اگر كسى پيدا شود كه در يك دقيقه هسته خرمايى را به ثمر برساند يا در يك چشم بر هم زدن درخت خشكيده اى را باردارنمايد، چنين عملى معجزه است وازقدرت علم، عقل و نبوغ بشرعادى بيرون مى باشد.
در ضمن از اين بيان معلوم شد كه هيچ مانعى ندارد انجام يك عمل در زمان معين يا در شرايط خاصى معجزه باشد؛ اما در شرايط و زمان هاي ديگر معجزه نباشد. مثلا حضرت مسيح(عليه السلام) بيمارانِ غير قابل علاج يا كورِ مادرزاد را به فرمان خدا شفا مى داد و اين عمل در آن زمان و يا طريقه اى كه حضرت مسيح(ع) انجام مى داد معجزه بوده است؛ زيرا از حدود قدرت و توانايى انسان ها به كلى بيرون بوده؛ امّا امروزه مانعى ندارد كه بر اثر پيشرفت علم پزشكى و با فن آورى خاصى آن بيمارى ها قابل علاج باشند. البته امروزه انجام اين عمل و با اين وسائل، معجزه نيست؛ زيرا ممكن است كسان ديگرى مشابه آن را انجام دهند؛ ولى در آن روز و با آن ترتيب خاص معجزه بوده است. علت معجزه عوامل ناشناخته ی طبیعت نیست بلکه ماورای آن است و عامل غیبی دخیل است که خارج از دسترس انسان است. همچنین، معجزه فقط به دست انبیاء (علیهم السلام) صورت می گیرد و نه افراد دیگر، واگر بنا باشد روزی دست بشر عادی به آن باز شود، دیگر معجزه نیست. معجزه یعنی باعث عجز و ناتوانی دیگر می شود و هیچ کسی قادر نیست تا مثل آن فعل را انجام دهد.
