وب سایت نواندیشی به ویب سایت خبری تحلیلی نواندیشی خوش آمدید
هرچند ازروز ۲۶ ماه دلو سال ۱۳۶۸ که بتأسی از مفردات قرار داد ژنیو که بتاریخ هشتم آپریل ۱۹۸۸ میان عبدالوکیل وزیر خارجه حکومت افغانستان و زین نورانی وزیردولت در امور خارجی پاکستان در ژنیو سویس در محضر جورج شولتس وزیر خارجه امریکا و شوارادنادزی وزیر خارجه اتحاد جماهیر شوروی امضأ شده بود همه ساله از سویی حلقه های مختلف جهادی و حتی غیر جهادی بنام روز نجات افغانستان بزرگداشت بعمل می آید اما از آنجائیکه جوهر حق تعیین سرنوشت مردم افغانستان از دیر بدینسو درچنگال کشور های بیگانه افتاده ، کاملأ طبیعی است که این وضعیت بر ماهیت استقلال کشور نیز تأثیرفوق العاده ای میگذراند .
به هرحال بزرگداشت این روز درگفتگوی استاد محمد امین فروتن یکی از رجال برجسته کشور با رادیو فجر ایف ایم که در افغانستان نشرات دارد مورد تحلیل قرار گرفته است که اینک بخش های از آنرا خدمت شما خواننده گان نیز تقدیم میداریم
مجری محترم برنامه پس ازارائیه یک مقدمه کوتاهی در باره اشغال کشور افغانستان توسط لشکر سرخ اتحاد جماهیر شوروی سابق از استاد محمد امین فروتن چنین پرسیدند : سوال را از اینجا آغاز میکنیم ۲۶ دلو سال ۱۳۶۸ در تاریخ کشور یاد آور چه تحؤل و حادثه ای هست ؟ استاد محمد امین فروتن در پاسخ به این پرسش مجری برنامه چنین پاسخ داد : بسم الله الرحمن الرحیم بدون شک که وقتی روسها بر افغانستان تجاؤز کردند ، افغانستان را اشغال نمودند بعد تصمیم گرفتند که در نتیجه توفقات ژنیو آنها افغانستان را ترک بگویند که روز ترک ارتش شوروی سابق ۲۶ دلو بنام روز ختم اشغال روسیه شوروی مسمی شده است 
مجری محترم برنامه : ارتش سرخ در سال ۱۳۶۸ از افغانستان اخراج شد ، آیا به نظر شما سرخی جنایت و اشغال ارتش سرخ با اخراج از کشور ختم گردید یا هنوز هم مردم درد های اشغال را احساس میکنند و ما میتوانیم در افغانستان ثمرات و پیامد های اشغال در افغانستان ببینیم ؟
استاد فروتن : من به این باور هستم که هرگاه اراده یک ملت در دست بیگانه ها باشد بدون شک که این بیگانه گی تأثیری بر سرنوشت آئنده مردم هم دارد . والبته این بیگانه گی ویا این سرنوشت ما که در دست شبکه های خارجی افتاده بوده از یک تاریخ نسبتأ طویلی برخوردار است که درطول این تاریخ بسیاری حوادث ایجاد شده که ممکن است برخاسته از اراده آزاد مردم نباشند اما از اراده ء آزاد مردم به غلط استفاده شده است که ۲۶ دلو سال ۱۳۶۸ نیز از همین نوع حوادث ووقائع است .
مجری محترم برنامه : در اینجا به عنوان یک گفتمان دانشجویان و محصلان وقشر جوان مطرح میشود و به یک دیالوگ تبدیل شده است که آیا واقعأ ارتش سرخ در افغانستان شکست خورد ؟ یا براساس یک توافق ارتش سرخ از افغانستان بیرون شد ارزیابی شما از این موضوع چیست ؟ جناب آقای فروتن !
استاد محمد امین فروتن : من به این عقیده هستم ومن عرض کردم تا زمانی که سرنوشت خود ما در دست ما نیست مسائل مربوط به افغانستان به تناسب یا مقتضای منافع کشور های خارجی وقتی پیش و پس میگردند و بالای آن چونه زده میشود یگانه جغرافیا و مردمی که به عنوان یک جریان نیابتی از آن استفاده میشود آن جغرافیأ بنام افغانستان و مردم افغانستان است که در میان قدرت های بزرگ متأسفانه مورد استفاده قرار میگیرد . روی همین ملحوظ میتوان گفت هراستعماری که اینجا آمده ما را با دشلمه های از فریب خوش ساخته و ما چون جنگجویان نیابتی بودیم اصل فائده را آنها استعماروبیگانه ها ی طماع حاصل نمودند آنچه را که برای ما به میراث گذا شتند فقط شعار های مفتکی و شارلاتانی بوده است که گویا ما تاریخ چند هزار ساله داریم ….وغیره درحالیکه اگر برویت واقیعت ها قضایا ی ملی و تاریخی مورد بررسی قرارگیرند یگانه شکست های سختی که متحمل شدیم ما(ملت و کشورافغانستان ) بوده ایم . نه امریکائی ها و نه شوروی ها ی سابق !آنها ممکن است با خود شان یک ارزیابی و محاسبه بکنند که آیا آنها ضرر دیده اند ویاهم فائیده برده اند باید گفت که این نوع محاسبات فائده وضرر مربوط به مردم افغانستان نبوده است و تنها ضرری که با وضاحت به مشاهده میرسد و میبینیم که کشور ما ناداروفقیر است و هیچ چیزی برای استفاده خود نزد ما موجود نیست و همیشه محتاج دیگران هستیم روی همین دلیل تصؤر ما این است که فکر نه میکنم ما یک دست آورد عینی داشته باشیم به هرحال روز های هست که بؤجود می آیند و ما هم بدون آنکه بدانیم و بشناسیم با کف زدن ها ی ممتداز آنها استقبال میکنیم .
مجری محترم برنامه : بلی آقای فروتن ! شما بحث خوبی را بیان کردید وآن این است که مردم افغانستان در طول تاریخ همواره دستخوش یک سلسله تحولات بودیم وهمواره به یک سلسله تحؤلات خوشبین بودیم وبعداش همیشه دست نشانده قرارگرفته ایم به نظرشما چرامردم افغانستان درطول تاریخ مورداستفاده واستعمال قرارگرفته ایم وچطورمیشود که مردم افغانستان بتوانند سرنوشت خود شانراخود تعیین بکنند ؟ ودست نشانده نشوند و مورد استعمال قدرت های بزرگ قرار نگیرند ؟
استاد محمد امین فروتن : تا جائیکه ما میبینیم و بطرف مقابل بازی میکنیم باید بدانیم و تشخیص کنیم وبصیرت داشته باشیم که طرف مقابل از کدامین منفذها نفوذ می کند ؟ تا آن منفذ ها را ما ببندیم . یگانه منفذی که همه کشور های خارجی چه روس هابوده و چه امریکائی ها ازین منفذ استفاده کردند که ما را با امتیازات ، ما را با زرق وبرق دنیا مرهون خود ساخته وبالاخره در چنین بیخودیی همه چیز را از دست دادیم ..قوت ما توسط خود ما ازبین رفته است ..هکذا اسدلالات عجیب و غریبی برای تقبیح برادران خود ما هم که گویا این ازبک است ، این تاجیک است این پشتون است واین هزاره هست و این شیعه هست واین هندو است ..تا ما متحد نه شویم!هر زمانی که بخواهیم متحد شویم روحیه ایثار و قربانی را باید گام به گام در وجود خود زنده بسازیم این ممکن نیست مگر اینکه تشخیص کنیم استعمارازکدام منفذ نفوذ میکند تا آن منفذ را ببندیم .تازمانی که ما آن منفذ ها را نه بندیم فکر نه میکنم که بتوانیم نجات پیدا کنیم و ما یک جامعه ای میشویم که به زندگی روزمره ودم غنیمتی خوش باشیم درحالیکه تکامل تاریخ برزندگی وحوادث روزمره استوارنیست بلکه یک استراتیژیی عمیقی هست که یک ملت را ممکن است به پیروزی وسرمنزل مقصود برساند .
مجری محترم برنامه : قسمیکه ما مطلع هستیم شما هم یکی از رهبران افغانستان بودید در زمان جهاد در پاکستان حضور داشتید عملأ ! در مسائل فرهنگی و استراتیژیک جبهات جنگ با احزاب سیاسی نقش داشتید به نظر شما چرا مجاهدین نتوانیستند بعد از شکست ارتش سرخ در افغانستان وضعیت کشور را مدیریت بکنند وکشور به یک سمت وسویی دیگر رهبری شود .قبل ازاینکه مردم افغانستان طعم شیرین پیروزی را بچشند اولأ وارد بحران دیگری شد .دلیل اینکه چرا مجاهدین نتوانیستند افغانستان را مدیریت بکنند بعد از خروج ارتش سرخ از نظر شما دلیل آن چه میتواند باشد ؟
استاد محمد امین فروتن : به نظر من ما از اول دارای همین روحیه اعتیاد برمصرف بودیم و همین روحیه را معاندان و بیگانه گان در وجود ما کشف و درک کردند ..ما ملتی بودیم بسیار آزاده که روحیه ایثار و قربانی داشتیم یعنی یک انسانی هرچند با ما هم مذهب و هم تبار نبود حتی هندو می بود ، شیعه می بود ، سنی میبود ، از لحاظ قومی هزاره می بود ، ازبک می بود ، تاجیک می بود ، پشتون می بود در دورترین نقاط افغانستان میتوانیست بصورت آرام زندگی بکند . اما بعد از اینکه ما را با این شکل و با این ابزار وارد گود ساختند و مارا معتاد به مفتخواری نمودند به زندگی روز مره و ” دم غنیمتی !” ما را معتاد ساختند و بدین سان جوهر سرنوشت ملی را از ما ربودند وقتی آن را از نزد ما بدست آوردند توانیستند که کار ووظائیف شانرا با دل آرام به انجام رسانند . من به شما با صراحت عرض میکنم که در دوره جهاد مردم افغانستان نیز با بسیار صداقت ، ایثار در خط دفاع از ارزشها ایستاد شده و حضور عملی داشتند ، در خط دفاع از میهن ایستاد شدند مگر زمانی که بیگانه های طماع دیدند و سنجیدند که این ملت سلحشور را چگونه میتوانیم رام بسازیم آنها از تیوریی انحرافی امتیازات استفاده نمودند . ما را معتاد به امتیازات و مفت خوری ساختند ، البته این پروژه را در حالی به اکمال رساندند که می دیدند این مردم در فقدان و نبود تفکر مبارزاتی که به وجدان فرد فردی از ملت تبدیل شده باشد متأسفانه در افغانستان نه در جریانات مذهبی وجود داشت و نه در جریانات غیر مذهبی !همه ما به فقدان تفکر برای پیشرفت دچار بودیم . همین مسأله سبب گردید وقتی به قدرت سیاسی ” رسانده ” شدیم چیزی را بنام حکومت داریی نه می فهمیدیم وتا هنوز هم آثار آن مرحله را می بینیم .
چرا نه می فهمیدیم ؟ برای اینکه ما اندیشه حکومت داری را نداشتیم و این نداشتن اندیشه حکومت داری در جود فرد ، فردی تمامی کسانی که مدعی مدیریت جهاد بودند توسط شبکه های استخباراتی متأسفانه حک زده شد و برای هریکی از رهبران مجاهدین چنین تصؤر واهی داده شده بود که گویا بدون رهبری و مدیریت وی ایجاد ملت در جغرافیای بنام افغانستان امکان ندارد و با القاب مبالغه آمیز آنها را نمائنده گان الله ج در زمین می خواندند . جالب آنجا بود که دراختیار این خلفأ ی استخباراتی خویش دربخشی از جغرافیای کشور خداد داد پاکستان اردوگاه های به شکل وشمایل حکومت قرار داده بود و به نام های چون “ورسک” سپس ” شمشتو ” “کمپ پبی ” ایضأ اردوگاه ” چرات ” وغیره که دارای زندانها و شکنجه گاه های درد ناکی بودند وطبعأ آزاده گان مهاجر وآوره را در آن اردو گاه توسط جلادان موظف شکنجه و آزارمیکردند که بسیاری از این بینوایان طعمه دریای معروف آتک شدند .
