وب سایت نواندیشی به ویب سایت خبری تحلیلی نواندیشی خوش آمدید
نثارمحمد خان پشتون نخستین رهبر پشتون بود که را ه فکریی مرشد اش سید جمال الدین افغان را پیمود و در سال ۱۹۲۰ میلادی به ایران رفت و با سهم گیریی عملی در نهضت میرزا کوچک خان معروف به نهضت میرزا جنگلی سهم عملی گرفت و در بخارا و سمرقند و شهر تاریخی دوشنبه چندین باب مکتب و مدارس را تأسیس نمود که به حیث نخستین وزیر معارف ان دیار شد . 
میگویند که آقای نثار محمد خان پشتون این شخصیت گمنام تاریخ افغانستان آنگاه که برای آزادی و استقلال ملتها بر مبنای اندیشه های عدالت خواهانه سید جمال الدین افغان مبارزهمسالمت آمیز می نمود همچون مقتدایش سید بزرگ در تاریخ نیم قاره هند راه مسالمت آمیز اصلاحات از بالا را انتخاب نمود و ازاین جهت نیز از اصلاحات امیر امان الله خان غازی حمایت عملی میکرد و در جنگ سوم افغان و انگلیس به طرفداری امان الله پادشاه افغانستان از سوی ارتش بریتانیا بازداشت و به اعدام محکوم شد که توانیست از زندان انگلیس فرار و از راه بلخ وارد تاشکند مرکز ازبکستان گردد و در آنجا به بسیار آسانی در اکادمی نظامی تاشکند بحیث استاد گماشته شد .
وی که به تأسیس مدارس و مکاتب با الهام از اندیشه های سید جمال الدین افغان مبادرت ورزیده بود بسیار زود به حیث نخستین وزیر معارف تاجکستان برگزیده شد اما دیری نه گذشت که لشکریان بلشویک ها تاشکند را تحت اشغال خود درآوردند و مجبور گشت که به کمک یک دوست منشویکی اش درایالت جورجیای وارد ایران گردد که در مناطق شمالی ایران با میرزا کوچک خان جنگلی رهبرجنبشی که بنام نهضت جنگل معروف بود ملاقات کرد ، میرزا کوچک خان معروف به رهبر نهضت جنگلی در همین سال درایالت گیلان و رشت حکومت مستقلی را اعلام داشته بود مگر آن حکومت در جنگ انگلیس ها با ایرانی ها ازمیان رفت . هرچند حزب کمونیست روسیه شوروی تلاش میکرد که در تمامی مرزهای روسیه که با قلمرو آذربایجان وصل شده بود حاکمیت کمونیستی را در سرتاسر مناطق مرزی با روسیه استحکام بخشد
