درحالیکه نیروهای خارجی از افغانستان در حال بیرون رفتن اند و این خواست و آرزوی دیرینه ایرانی ها بوده است درعین حال تحولات جدید و حضور ناگهانی طالبان در مرز ایران با افغانستان سخت موجب ناراحتی ایرانی ها گردیده است به گفته ولی نصر، برخیها در ایران خروج آمریکا از افغانستان را «ناکامی ایالات متحده» میدانند و از آن خرسند هستند، اما برخی دیگر نیز باور دارند که «ایالات متحده از تبدیل شدن افغانستان به باتلاق ایران استقبال میکند» و خروج نیروهای آمریکایی «زمینه را برای حاکمیت قومی» فراهم خواهد کرد.
ایران با نگرانی شاهد خروج نیروهای غربی از افغانستان است. با تحقق هدفی درازمدت یعنی رفتن آمریکاییها، چالش تازهای سر بر میآورد:با طالبان، دشمنی قدیمی برای ایران، که بهسرعت در خاک همسایه چیره میشود و دوباره به قدرت میرسد، چه باید کرد؟ ایران که تحت حاکمیت روحانیون شیعه قرار دارد و طالبان، که یک جنبش تندرو سنی است، با یکدیگر اختلاف نظر اساسی دارند و تهران مدتهاست که از رفتار طالبان با اقلیتهای غیر سنی خشمگین و ناراضی است. تهران هم از حاکمیت طالبان و هم از بازگشت جنگ داخلی به افغانستان هراس دارد، چشماندازی بیثبات کننده که احتمالا جوامع فارسی زبان و شیعه این کشور را به مخاطره خواهد انداخت و موج بیشتری از پناهجویان افغان را به مرزها روانه خواهند کرد و ستیزهجوییهای شبهنظامیان سنی در منطقه را تقویت خواهد نمود .
در همین رابطه فاطمه امان، عضو ارشد موسسه خاورمیانه با اشاره به هراس ایران از به قدرت رسیدن شاخه داعش در افغانستان هم زمان با افزایش تنش ها در این کشور و به قدرت رسیدن طالبان، گفت: «ایران از هرج و مرج و جنگ داخلی در افغانستان به شدت آسیب خواهد دید. ایرانیها تقسیم حاکمیت را بهترین گزینه میدانند، حاکمیتی که طالبان هم در آن صاحب قدرت باشد».اما به گفته فاطمه امان، چرخش آشکار و فزاینده ایران به سوی طالبان «میتواند نوعی بدسنجی باشد» چرا که «ایران باور دارد که از طالبان بهرهبرداری میکند،
اما میتوان گفت که طالبان از ایران برای به نمایش گذاشتن خودش به عنوان گروهی قدرتمند و شایسته حاکمیت بر یک کشور استفاده میکند». فاطمه امان تاکید کرد که پیشروی سریع طالبان باعث شده تهران از امکان تصرف کابل توسط طالبان – و مهمتر از آن از گسترش خشونت همراه با افراطگرایی، قاچاق مواد مخدر و تسلیحات – در هراس باشد.
منبع: واشنگتن پست